Tradycyjnie katolickie Włochy stoją w obliczu katastrofalnego upadku wiary, co uwidocznia się we frekwencji na Mszy Świętej, która się spada do 10 procent populacji parafii, a na niektórych obszarach nawet poniżej.
Stały, a nawet przyspieszający upadek praktyki wiary katolickiej wśród Włochów szczegółowo opisano w nowym badaniu opublikowanym przez profesora Luca Diotallevi z Uniwersytetu w Rzymie w książce zatytułowanej La messa è sbiadita: La partecipazione ai riti religiosi in Italia dal 1993 al 2019 (Gasnąca Msza: Udział w obrzędach religijnych we Włoszech w latach 1993–2019).
W swojej książce Diotallevi analizuje liczby, dane demograficzne i możliwe przyczyny gwałtownego spadku frekwencji na niedzielnych Mszach św. we Włoszech w ciągu ostatnich 30 lat. Według jego ustaleń włoski katolicyzm jest na skraju upadku.
Według badania Diotalleviego, które opiera się na danych ISTAT, Włoskiego Narodowego Instytutu Statystycznego, frekwencja na mszach we Włoszech spada od 1993 r., przy czym od 2005 r. jest bardziej wyraźny spadek, a w latach 2020 i 2021 nastąpił katastrofalny spadek, co odpowiada okresowi pandemii Covid-19. W 2017 r. po raz pierwszy liczba włoskich katolików, którzy „nigdy” nie uczestniczyli we Mszy świętej, przekroczyła liczbę twierdzących, że uczestniczyli „przynajmniej raz w tygodniu”.
W 1993 roku liczba praktykujących katolików w stosunku do ogółu ludności Włoch była już niska i wynosiła 37,3%. W 2019 r. odsetek ten spadł do 23,7 proc. Diotallevi zwraca uwagę, że deklarowana regularna niedzielna frekwencja na Mszy św. jest zawsze wyższa niż faktyczna frekwencja, więc rzeczywisty odsetek praktykujących katolików jest nawet niższy, niż pokazują oficjalne statystyki.
